Cherokee maskers

Met 13.000 inventarisnummers heeft ons museum unieke stukken uit alle vijf continenten. Noord-Amerika is echter het geografische gebied dat het slechtst vertegenwoordigd is in onze instelling, met slechts een twintigtal objecten, of 0,1% van het totaal van onze collecties. Dit geeft slechts een zeer mager overzicht van de culturele tradities van de verschillende bevolkingsgroepen die zich vestigden in Noord-Amerika, een zeer uitgestrekt gebied.

Afgezien van de hiaten die dit creëert op wetenschappelijk niveau, is het bezitten van zo weinig objecten niet ideaal voor langetermijnconservering. Het feit dat ze uniek zijn binnen de collectie betekent dat ze langere tijd tentoongesteld moeten worden, omdat het moeilijk is om ze te roteren en er dus een groter risico is dat ze beschadigd raken door licht of klimaatschommelingen in de kamers.

Om deze collectie uit te breiden, besloten we negen maskers aan te kopen van de Cherokee gemeenschap in North Carolina. Door voor deze gemeenschap te kiezen, zorgden we voor consistentie en continuïteit in de opbouw van onze collecties, aangezien we al twee maskers uit deze cultuur bezaten.

We hebben de productie van deze negen maskers toevertrouwd aan twee kunstenaars-ambachtslieden die bekend staan om hun expertise, hun respect voor traditie en hun betrokkenheid bij lokale educatie en de overdracht van traditionele technieken voor het maken van maskers.

Op school leerde Billy timmeren, ontdekte hij hout en raakte hij geïnteresseerd in maskers. Als autodidact bleef hij studeren en leren en op 18-jarige leeftijd maakte hij zijn eerste masker. Hij maakte vooral Boogermaskers, dierenmaskers en maskers die de 7 Cherokee clans voorstelden.

Tegenwoordig geeft hij zijn vaardigheden door aan de school in Robbinsville. Voor Billy is het van vitaal belang dat jonge Cherokees de technieken van hun voorouders leren.

Joshua is kunstenaar en maskersculpteur en geeft ook les in houtsnijwerk op de Cherokee Central Highschool, waar hij deze kunst zelf heeft geleerd. Houtsnijwerk wordt daar beschouwd als een volwaardige kunstvorm.

De maskers van de kunstenaar zijn geïnspireerd op traditionele Cherokee legendes. De twee stukken die aan het museum zijn toevertrouwd vertegenwoordigen de 'Thunder Boys' uit de legende van 'First Fire'.

Vandaag de dag reizen de maskers van Joshua door de hele Verenigde Staten, maar in juni 2025 zullen ze voor het eerst in Europa te zien zijn, binnen onze muren.

Musea worden tegenwoordig geconfronteerd met de noodzaak om een aankoopbeleid te ontwikkelen dat zowel ethischer als transparanter is, en om hun legitimiteit in twijfel te trekken bij het verwerven, conserveren en tentoonstellen van zogenaamde "gevoelige" objecten. Het woord "gevoelig" verwijst naar objecten die als heilig worden beschouwd door de volkeren die ze hebben geproduceerd en waarvan de behandeling, het gebruik of het bekijken aan strikte regels zijn onderworpen. Maar ook voorwerpen uit begrafeniscontexten of gemaakt van materialen van menselijke oorsprong, of voorwerpen die in verband kunnen worden gebracht met gewelddadige en traumatische historische gebeurtenissen. Objecten waarvan het verzamelen soms meer lijkt op plundering of diefstal dan op fatsoenlijke onderhandelingen.

Met het Cherokee-project wil MUMASK een ethischer protocol ontwikkelen voor het verwerven van etnologische voorwerpen, een protocol dat niet berust op de aankoop van oude stukken met een twijfelachtige geschiedenis, en het hedendaagse werk promoten van levende ambachtslieden en kunstenaars die werken met respect voor voorouderlijke technieken en knowhow.

In overeenstemming met deze benadering was het essentieel om de stappen te documenteren die betrokken waren bij het maken van de maskers en om getuigenissen te verzamelen van Billy Welch, Joshua Adams en hun studenten. Er werden interviews afgenomen om de immateriële dimensies van dit erfgoed te recontextualiseren, evenals de culturele en identiteitskwesties die ermee verbonden zijn.

Tot slot konden de teams ter plaatse dankzij deze reis ook meer inzicht krijgen in de herkomst van de twee Cherokee maskers die in het museum worden bewaard en die in 2018 door een particuliere verzamelaar werden geschonken.

Het Cherokee-project, gesteund door onze Nationale Loterij, maakt deel uit van de revisie van onze permanente tentoonstelling "Maskers uit de hele wereld", die voor renovatie gesloten zal zijn van 1 november 2024 tot 13 juni 2025, de datum van de 50e verjaardag van het museum. De tijdens de missie verworven maskers en de verza